Làm thế nào để ôn lại từ mới ở đúng ‘thời điểm vàng’?

Ôn lại từ vựng mới vào đúng thời điểm “vàng” có thể giúp bạn tăng hiệu quả học từ vựng một cách rõ rệt. Trong bài viết này, azVocab sẽ gợi ý cho bạn những thời điểm “vàng” để ôn lại từ mới, đồng thời hướng dẫn cách tận dụng khoảng thời gian này để ôn từ vựng hiệu quả nhất.

1. Thời điểm vàng để ôn lại từ vựng mới: 11:00 sáng và 9:00 tối

Nếu bạn muốn nhớ từ vựng nhanh hơn và lâu hơn, thì thời điểm ôn lại từ mới trong ngày cũng quan trọng không kém gì cách học. Theo một số nghiên cứu về hiệu suất nhận thức và trí nhớ, 02 khung giờ sau đây thường được xem là tối ưu để ôn lại từ vựng:

• 11:00 sáng: Đây là thời điểm để bạn ôn nhanh từ mới đã học hôm trước, vì khi này cơ thể bạn đã hoàn toàn tỉnh táo, não bộ bước vào trạng thái hoạt động hiệu quả nhất.
• 9:00 tối: Gần với thời điểm đi ngủ. Những từ vựng bạn ôn lại lúc này sẽ có cơ hội được củng cố trong trí nhớ dài hạn khi bạn ngủ, nhờ vào quá trình ghi nhớ trong giấc ngủ (sleep-based memory consolidation).

Lưu ý: Khung giờ này chỉ phát huy hiệu quả khi bạn có lịch sinh hoạt đều đặn, ngủ đủ giấc và không ôn từ trong trạng thái quá mệt mỏi. Với người có đồng hồ sinh học lệch nhịp (ví dụ, thường ngủ sau 1h sáng), người học sẽ cần tự quan sát chính mình để lựa chọn khung giờ học từ mới “vàng” phù hợp với bản thân.

2. Một số lưu ý về thời điểm vàng để ôn lại từ mới

2.1. Thời điểm vàng để ôn từ mới của mỗi người là khác nhau

Mỗi người có một đồng hồ sinh học riêng. Do đó, thời điểm tỉnh táo và ghi nhớ tốt nhất trong ngày của mỗi người có thể khác nhau hoàn toàn, chẳng hạn:

• Người dậy sớm có thể ôn từ mới cực nhanh lúc 7-9h sáng.
• Trong khi đó, “cú đêm” thường có khả năng tập trung cao độ vào… 1h sáng.

Ngoài ra, khả năng ghi nhớ từ mới của bạn còn bị ảnh hưởng bởi:

• Thể trạng: Bạn đã ngủ đủ chưa? Bữa sáng có đảm bảo năng lượng?…
• Lượng thông tin tiếp thu trong ngày: Não bạn có đang quá tải sau một ngày dài?
• Tâm trạng: Nếu tâm trạng của bạn đang không tốt sẽ thường khiến bạn học kiểu “vào tai này ra tai kia”.
• Độ phân tâm: Bạn có khả năng tập trung cao độ hay thường dễ dàng bị phân tâm?

Vì vậy, thay vì áp dụng máy móc các khung giờ “vàng” được gợi ý, bạn hãy tự điều chỉnh khung giờ học từ vựng bằng cách ôn lại từ mới thường xuyên, đồng thời trả lời những câu hỏi như: “Khi nào bạn ôn từ thấy dễ nhớ nhất, đầu nhẹ nhàng, không buồn ngủ cũng không phân tâm?” Đó chính là thời điểm “vàng” ôn tập từ mới của bạn – thời điểm mà không ai tìm ra được ngoài chính bạn.

2.2. Động lực cao sẽ giúp bạn ghi nhớ từ mới nhanh hơn

Ngay cả khi bạn chọn đúng khung giờ “vàng” để ôn lại từ mới, nếu tâm trạng của bạn đang không ổn hoặc thiếu động lực, việc ôn từ vựng cũng sẽ trở nên nặng nề và kém hiệu quả. Trong trạng thái đó, thay vì ghi nhớ những thông tin mới, não thường sẽ chỉ ưu tiên điều chỉnh lại để bạn quay trở lại trạng thái tốt nhất.

Ngược lại, khi bạn cảm thấy tỉnh táo, thoải mái và có mục tiêu rõ ràng, việc ôn từ mới trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên hơn nhiều. Khả năng ghi nhớ từ vựng của bạn cũng tăng lên đáng kể.

Nếu bạn đang rơi vào trạng thái lười hoặc mất hứng học từ mới, hãy thử:

• Tưởng tượng viễn cảnh bạn có thể sử dụng tiếng Anh trôi chảy, tự nhiên mà không cần từ điển hoặc sự hỗ trợ từ ai khác.
• Nghĩ lại lý do khiến bạn bắt đầu học: du học, hỗ trợ cho công việc, xem phim không cần phụ đề…
• Sử dụng những công cụ hỗ trợ như azVocab – app học từ vựng với cơ chế lặp lại ngắt quãng (spaced repetition), giúp bạn ôn tập từ mới đúng lúc để tránh quên, đặc biệt trong những lúc thiếu năng lượng.

2.3. Học máy móc không phải cách ôn từ mới hiệu quả

Không phải lúc nào bạn cũng cần ngồi vào bàn, mở sách giáo trình và học từ vựng một cách máy móc. Thực tế, não bộ của bạn tiếp nhận và củng cố từ vựng tốt hơn khi bạn tương tác với ngôn ngữ một cách linh hoạt và tự nhiên.

Từ ngữ không tồn tại riêng lẻ, chúng gắn với ngữ cảnh, cảm xúc, âm thanh, hình ảnh, chuyển động… Vì vậy, bạn có thể biến việc ôn lại từ vựng thành một phần trong sinh hoạt hàng ngày như:

• Nghe podcast, audio hoặc xem phim bằng ngôn ngữ đang học, để gặp lại những từ đã học trong bối cảnh thực tế.
• Tận dụng các khoảng thời gian “rảnh tay” như khi rửa bát, đi bộ, đợi xe buýt,… để nghe lại từ, nhẩm nghĩa, lặp lại phát âm trong đầu.
• Dùng lại từ vựng vừa học trong tin nhắn, ghi chú, nhật ký, hoặc nói thành câu bất cứ lúc nào có thể.

Càng nhiều lần bạn thấy, nghe và sử dụng lại một từ trong ngữ cảnh khác nhau, bạn càng có khả năng ghi nhớ từ vựng lâu, nắm vững ý nghĩa và cách sử dụng từ vựng đó.

3. Hướng dẫn cách ôn lại từ mới vào thời điểm vàng

Chọn được thời điểm lý tưởng để ôn từ mới là một chuyện, nhưng ôn như thế nào cho hiệu quả trong khoảng thời gian đó cũng quan trọng không kém. Dưới đây, azVocab đã gợi ý cách ôn từ mới đơn giản nhưng hiệu quả cao, phù hợp để áp dụng khi não bộ của bạn đang ở trạng thái sẵn sàng tiếp thu và củng cố kiến thức:

3.1. Ôn tập từ mới bằng phương pháp lặp lại ngắt quãng

Lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition) là một phương pháp ghi nhớ hiệu quả, được Hermann Ebbinghaus – nhà tâm lý học người Đức đưa ra vào năm 1885. Nguyên lý của phương pháp này rất đơn giản: Bạn sẽ ôn lại từ vựng vào đúng vào thời điểm bạn sắp quên.

Mô tả Kỹ thuật lặp lại ngắt quãng của Ebbinghaus

Cách ôn tập từ mới bằng phương pháp lặp lại ngắt quãng như sau:

• Trong ngày đầu tiên, bạn học một số lượng từ mới nhất định (lý tưởng là 5-10 từ).
• Sau đó, bạn sẽ ôn lại các từ này vài giờ sau khi học, tiếp theo là vài ngày sau, rồi vài tuần hoặc vài tháng sau, tùy theo mức độ ghi nhớ của bạn.

Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp này, không ít người học gặp khó khăn trong việc tính toán thời gian “Bao lâu thì nên ôn lại từ mới?”. Tuy chưa có câu trả lời chính xác cho câu hỏi này, nhưng các phần mềm hỗ trợ học từ vựng hiện tại đều có các thuật toán để tính toán tần suất sao cho tối ưu nhất.

Trong đó, Sổ từ vựng azVocab.ai đã nghiên cứu kỹ và áp dụng phương pháp lặp lại ngắt quãng vào việc thiết kế phiên học và tính toán thời điểm ôn tập từ. Điều này giúp người dùng học từ vựng và ghi nhớ chúng một cách lâu dài mà không mất quá nhiều thời gian và không phải “nhồi nhét” số lượng lớn từ vựng cùng một lúc.

3.2. Sử dụng Sổ từ vựng azVocab.ai

azVocab tích hợp thuật toán lặp lại ngắt quãng trong quá trình xây dựng sổ từ, thiết kế phiên học để thời điểm ôn tập từ vựng diễn ra “đúng lúc đúng chỗ”. 

Ví dụ, với các từ bạn học trong phiên học đầu tiên, những từ này bạn sẽ học lại sau 4 tiếng ở phiên tiếp theo. Tuy nhiên, có những từ bạn đã học ở nhiều phiên trước đó thì tần suất này sẽ tính theo ngày, theo tuần hoặc theo tháng.

👉 Áp dụng phương pháp lặp lại ngắt quãng vào học từ vựng cùng azVocab

Điều chỉnh phiên học từ trên azVocab

Qua bài viết trên, azVocab đã chia sẻ về thời điểm “vàng” để ôn lại từ mới và phương pháp ôn từ vựng mới hiệu quả. Mong rằng nội dung vừa rồi sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tiếng Anh.