Chắc hẳn với các bạn học sinh ôn thi chuyên Anh, việc học từ vựng là một trong những thách thức rất lớn trong quá trình ôn thi. Từ vựng đóng vai trò quan trọng trong việc các bạn có thể hiểu hết đề thi và làm tốt các phần như ngữ âm, hoàn thành câu hay đọc hiểu, viết câu. Để giúp các bạn học sinh nắm vững từ vựng và chuẩn bị tốt cho kỳ thi, dưới đây là những biểu quyết học từ vựng hiệu quả mà azVocab muốn chia sẻ. Cùng tìm hiểu những bí quyết này và cách áp dụng chúng ra sao nhé!
Đặt mục tiêu học từ vựng rõ ràng
Trước khi bắt đầu học từ vựng, điều quan trọng nhất là bạn phải xác định được mục tiêu học từ vựng của mình là gì. Hãy đặt mục tiêu theo từng cấp, từ mục tiêu lớn đến mục tiêu nhỏ hơn để có động lực và dễ đạt được mục tiêu của mình nhé. Việc phân cấp và chia nhỏ mục tiêu sẽ giúp bạn dễ theo dõi quá trình thực hiện từng mục tiêu, đồng thời cảm thấy việc hoàn thành mục tiêu không quá khó, từ đó không bị chán nản hay bỏ cuộc giữa chừng.
Ví dụ: Bạn xác định trình độ từ vựng của bản thân đang ở mức B1, nhưng thi chuyên đòi hỏi từ vựng của bạn phải ở mức C1-C2, vậy hãy đặt mục tiêu theo từng bước như sau:
- Mục tiêu lớn: Trong vòng từ 5-6 tháng phải nâng trình độ lên mức B2. Để đạt trình độ này thì bạn hãy xác định mình phải học từ vựng qua những nguồn nào hoặc như thế nào để đạt được trình độ đó. Sau đó đặt các mục tiêu nhỏ hơn theo những gì bạn đã tìm hiểu.
- Mục tiêu nhỏ:
- Trong vòng 1 tuần hoàn thành cuốn Destination C1&C2 => Mỗi ngày học 2 Unit
- Trong vòng 2 tuần hoàn thành cuốn CAE
- Mỗi ngày học … từ vựng
- …
Bạn càng chia nhỏ mục tiêu của mình thì việc bạn hoàn thành được những mục tiêu lớn càng dễ dàng hơn. Bạn có thể tham khảo cấp độ từ vựng của đề thi vào 10 chuyên Anh của một số trường để biết được trình độ từ vựng cần phải có, từ đó xác định được mình cần đặt mục tiêu học từ vựng như thế nào nhé.
Tìm nguồn học từ vựng và cách khai thác từng nguồn
Sau khi xác định được mục tiêu của mình, hãy tìm nguồn học từ vựng để đạt được mục tiêu mà mình đặt ra. azVocab xin gợi ý một vài nguồn học từ vựng và cách khai thác chúng dưới đây để bạn tham khảo nhé!
Học từ vựng theo chủ đề
Việc chia nhỏ từ vựng theo chủ đề và tập trung vào việc chinh phục từng chủ đề sẽ giúp bạn học được một danh sách từ vựng cực kỳ lớn đấy. Các bộ sách học từ vựng cũng đều chia từ vựng sẵn theo từng chủ đề để người học dễ theo dõi và ghi nhớ từ vựng hơn, do đó đây là một cách học từ vựng cực kỳ hữu ích. Cùng tham khảo một số đầu sách học từ vựng theo chủ đề dưới đây:
- Destination C1&C2: một đầu sách cực kỳ “kinh điển” cho bất kì học sinh ôn thi chuyên Anh nào. Chủ điểm trong cuốn sách này được chia rất rõ ràng theo từng Unit, rất tiện học theo.
- Mastermind Use of English: cuốn sách này có 13 chủ đề từ vựng quen thuộc, có cả bài tập để ôn tập lại từ vựng đã học.
- Danh sách từ vựng IELTS, CAE: các dạng bài trong đề thi chuyên có cấu trúc tương tự hai kì thi này khá nhiều, do đó từ vựng của 2 kì thi này cũng rất hữu ích trong quá trình học từ vựng ôn thi chuyên Anh.
- Từ vựng Academic: những phần như tự điền từ vào đoạn văn hoặc hoàn thành đoạn văn thường xuất hiện rất nhiều từ vựng học thuật, do đó danh sách từ vựng này cũng cực kỳ hữu dụng.
Để hiểu rõ hơn lộ trình và tài liệu phù hợp cho từng giai đoạn học từ vựng chuyên Anh, bạn có thể tham khảo bài viết về lộ trình và tổng hợp tài liệu từ vựng ôn thi vào 10 chuyên Anh trên azVocab.
Học idioms, phrasal verbs và collocations
Một nguồn từ vựng cực kỳ quan trọng nữa mà bạn phải học để làm tốt bài thi Anh chuyên là idioms, phrasal verbs và collocations. Những từ vựng dạng này xuất hiện rất nhiều trong đề thi chuyên Anh và sẽ là câu phân loại học sinh. Do đó, bạn không thể bỏ qua phần này khi ôn thi vào 10 chuyên Anh nhé. Các nguồn hữu ích để học idioms, phrasal verbs và collocations có thể là:
- Những idioms, phrasal verbs và collocations trong đề thi chính thức của các trường qua các năm
- Các danh sách idioms thông dụng và phrasal verbs thông dụng
- Các cuốn sách về idioms và phrsal verbs
- Học idioms, phrasal verbs và collocations qua sách báo, phim ảnh tiếng Anh
Với thành ngữ, cụm động từ và cụm từ, các bạn cũng chia thành từng chủ đề để dễ theo dõi và dễ học hơn. Việc học theo chủ đề như vậy cũng giúp bạn biết được những cụm gần nghĩa nhau để vận dụng trong phần tìm từ đồng nghĩa/trái nghĩa hoặc viết câu trong đề thi Anh chuyên đấy.
Học từ vựng qua các bài Reading
Bài đọc trong đề thi vào 10 chuyên Anh thường có bài đọc hiểu rất dài và khó. Từ vựng trong những bài đọc này thường ở cấp độ B2-C1, do đó để đọc hiểu được tốt, bạn phải trau dồi thêm nhiều từ vựng ở cấp độ này, và nguồn hữu ích nhất là từ chính những bài Reading. Một số nguồn bài Reading bạn có thể tham khảo bao gồm:
- Bài Reading trong các đề thi IETLS, CAE hoặc CPE
- Bài Reading trong các đề thi Olympic tiếng Anh, thi Học sinh giỏi Quốc gia
- Các báo bằng tiếng Anh như The Guardians, The New York Times…
Những bài đọc trong các kì thi kể trên đều rất dài và khó nhưng lại là nguồn từ vựng C1-C2 cực kỳ hữu ích. Với các báo bằng tiếng Anh, đây là nguồn từ vựng rất tốt để bạn dùng trong phần thi viết luận. Để có thể khai thác tốt nhất những nguồn này, hãy dựa vào chủ đề từ vựng mà bạn đang học để chọn những bài Reading, bài báo phù hợp. Bạn cũng có thể chọn theo chủ đề mà bạn yêu thích, quan tâm để đọc và học theo, như vậy bạn sẽ có hứng thú hơn trong quá trình đọc và học từ.
Các phương pháp học từ vựng hiệu quả
Sau khi đã xác định được các nguồn học từ vựng có thể khai thác, hãy tìm hiểu một vài phương pháp để học và ghi nhớ từ vựng một cách lâu dài nhé, bởi nếu chỉ học mà không ghi nhớ được từ vựng thì bạn cũng không thể làm tốt bài thi vào 10 chuyên Anh được.
Vận dụng từ vựng trong ngữ cảnh
Nếu bạn chỉ học từ vựng bằng cách tra nghĩa tiếng Việt của từ rồi ghi chép lại thì bạn sẽ không nhớ từ được lâu. Bạn có thể nhớ được các từ, nhưng không thể sử dụng trong văn cảnh cụ thể thì bạn mới chỉ học được 50% từ vựng đó thôi. Do đó, hãy đặt từ vựng vào một ngữ cảnh cụ thể để học từ. Việc bạn đặt câu và học cả câu ví dụ của một từ sẽ giúp bạn hiểu rõ cách dùng của từ, ghi nhớ và áp dụng đúng văn cảnh cho từ vựng đó. Việc sử dụng từ vựng trong văn cảnh cụ thể thường xuyên sẽ giúp bạn tạo thành “phản xạ” khi nghe thấy hoặc đọc được từ đó. Ngay lập tức bạn sẽ hiểu nghĩa của từ, hoặc khi viết cũng sẽ biết dùng từ nào là phù hợp và dùng từ như thế nào cho đúng.
Liên tưởng từ vựng với hình ảnh
Việc này cực kỳ có lợi cho bạn trong quá trình ghi nhớ từ vựng, bởi khi bạn gắn từ vựng đó với một hình ảnh nào đó, ngay khi bạn đọc được từ vựng đó, bạn sẽ nhớ đến từ vựng đó qua hình ảnh và nhớ ra nghĩa của từ nhanh hơn. Bạn nên chọn những hình ảnh thú vị, vui nhộn hoặc có ý nghĩa với bản thân để gắn với từ vựng đó. Bạn có thể áp dụng phương pháp này khi học idioms hoặc collocations. Việc gắn một idioms với hình ảnh giúp bạn ghi nhớ nghĩa của idioms tốt hơn đấy.
Học idiom qua hình ảnh
Tra từ và ghi chép lại từ mới
Việc này là không thể thiếu trong quá trình học từ vựng của bạn. Khi gặp bất kì một từ mới nào trong quá trình học từ, bạn hãy tra từ đó và ghi chép lại ngay để về sau có thể ôn tập lại từ nhé. Cách tra từ điển hiệu quả nhất để có thể ghi nhớ từ vựng đó là tra từ trong từ điển Anh-Anh. Việc tra từ điển Anh-Anh sẽ giúp bạn hiểu rõ cách dùng của từ như thế nào, vì một từ có những nét nghĩa khác nhau và cách dùng cũng rất khác nhau cho từng nét nghĩa đó. Kể cả những từ đồng nghĩa thì sắc thái nghĩa và cách sử dụng trong văn cảnh cũng có điểm khác nhau, do đó tra từ điển Anh-Anh sẽ giúp bạn xác định đúng văn cảnh phù hợp cho từng từ. Chưa kể việc tra từ điển tra từ điển Anh-Anh cũng giúp bạn học và tư duy bằng tiếng Anh, từ đó giúp bạn rất nhiều trong phần viết luận. Nếu bạn lo lắng không thể hiểu định nghĩa bằng tiếng Anh của từ, hãy kiên trì sử dụng trong thời gian dài, trình độ đọc hiểu của bạn sẽ tăng lên đáng kể đó. Khi đã nắm chắc nghĩa bằng tiếng Anh, lúc này hãy tra thêm từ điển Anh-Việt để hiểu từ vựng tương ứng của từ đó trong tiếng Việt là gì nhé.
Ngoài việc ghi chép và tra nghĩa của từ, bạn nên tra thêm cả word family, idioms và collocations liên quan đến từ nữa. Học từ vựng theo Word family và theo cụm là một cách để hiểu sâu cách dùng từ. Từ vựng thường đi theo cụm và sử dụng thành một nhóm, đôi khi là cố định, thường được gọi là collocation. Học từ theo cụm là cách tốt nhất để xác định được dùng từ thế nào là chuẩn. Ngoài ra, học từ theo Word family, tức là học theo trường từ vựng cũng sẽ giúp bạn ghi nhớ được nhiều từ hơn vì từ có gốc giống nhau và nét nghĩa tương đồng. Ví dụ, từ satisfy là động từ, word family của từ sẽ bao gồm các từ có cùng gốc là satisfaction, satisfactory, satisfied, satisfying. Ngoài ra, khi kết hợp với tiền tố hoặc hậu tố cũng có thêm những từ khác nữa như unsatisfactory, unsatisfied, unsatisfying. Đây là cách để bạn học được nhiều từ cùng lúc nhưng vẫn nhớ từ rất tốt.
Học từ vựng theo Word Family
Một phương pháp ghi chép hữu hiệu và giúp bạn dễ dàng tìm lại được những cụm từ trong “bộ nhớ” của mình đó là sử dụng từ kết hợp với tranh ảnh, hoặc ví dụ cụ thể trong từng văn cảnh, nơi bạn bắt gặp những cụm từ đó. azVocab hiện tại có cả từ điển Anh-Anh-Việt để bạn tiện tra cứu một từ, đồng thời bạn cũng có thể thêm từ đó vào sổ từ của riêng mình để sau này ôn tập lại.
Tra từ trên từ điển của azVocab
Hiện tại azVocab đã ra mắt extension azVocab Dictionary giúp bạn vừa có thể tra nhanh nghĩa của từ vừa có thể lưu từ vựng vào sổ từ vựng cá nhân để học và ôn tập từ sau này. Bạn có thể kết hợp extension của azVocab trong quá trình tổng hợp và ghi chép từ này để rút ngắn thời gian nhé.
>> Xem thêm: azVocab Dictionary – Tra từ và thêm từ vào sổ ngay khi đang dùng Web
Ôn tập lại từ vựng đã ghi chép
Sau khi đã ghi chép và học từ để đưa chúng vào “bộ nhớ”, nhiệm vụ tiếp theo của bạn là hãy ôn tập lại chúng định kì. Bởi việc ghi nhớ từ chỉ có thể trong một khoảng thời gian mà thôi, do não bộ của bạn sẽ liên tục tiếp nhận thêm nhiều từ vựng và thông tin trong khoảng thời gian học tập. Đừng bỏ qua bước này vì nó thật sự quan trọng, mặc dù nhàm chán. Bạn liên tục “nạp” từ mới vào đầu nhưng không nhắc lại những từ cũ thì chúng sẽ bị “thế chỗ” bởi những từ mới bạn vừa học và biến mất khỏi bộ nhớ của bạn. Định kì học lại và nhắc lại từ là phương pháp hữu hiệu để từ vựng mãi “ở lại” trong đầu bạn.
Để tính toán thời gian ôn lại từ vựng sao cho hiệu quả và giúp ghi nhớ tốt hơn, các bạn có thể tham khảo kỹ thuật lặp lại ngắt quãng. azVocab cũng đã áp dụng phương pháp này vào việc xây dựng trang web của mình để giúp người học tối ưu quá trình học từ vựng.
>> Xem thêm: Áp dụng phương pháp lặp lại ngắt quãng vào học từ vựng cùng azVocab
Hy vọng rằng những bí quyết học từ vựng trên sẽ giúp các bạn ôn thi vào lớp 10 chuyên Anh một cách hiệu quả. Hãy nhớ rằng việc học từ vựng là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Hãy luyện tập thường xuyên và ứng dụng từ vựng trong đời sống hàng ngày để ghi nhớ từ vựng lâu dài. azVocab chúc các bạn thành công chinh phục kì thi chuyên Anh sắp tới nhé!
